Σήμερα έχω δύο ποστ. Γιατί; Eίναι πολλές οι απόψεις. Εχθές ήθελα να παραστώ στην ημερίδα για το ελληνικό ντιζάιν, που είχε τίτλο, το βαρυσήμαντο “υπάρχει ελληνικό ντιζαίν;”. Ακόμα και αν ο τίτλος δεν ήταν αυτός, εγώ αυτόν κατάλαβα. Είχε αρκετούς ομιλητές για να μας απασχολήσουν από τις 17:30 έως τις 21:30 περίπου. Μπήκα ως προσκεκλημένη και μετά χαράς διαπίστωσα μια άρτια διοργάνωση από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών άρα και από τους διοργανωτές. Greek Design 2012.
Μέσα σε μια κατάσταση προβληματική (διερχόμαστε ως χώρα, δε νομίζω ότι αμφιβάλλει κάποιος) θεώρησα ότι κάτι θα πουν, κάτι θα ακούσω διαφορετικό, με κάτι θα χαρώ βρε αδελφέ. Πριν εξηγήσω τι κατάλαβα, θα ήθελα να μοιραστώ αυτό που είπα όταν πια βγήκα έξω από τη Στέγη, όταν τελείωσε το event. Είπα (γιατί έπρεπε να εξηγήσω ως πιο έμπειρη) ότι κατάλαβα για άλλη μια φορά πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει στη σχέση του σχεδιαστή με τον παραγωγό/βιοτέχνη/βιομήχανο.
Θα συνεχίσω να βλέπω παιδιά νέα με όνειρα, ελπίδες και άλλα ιδανικά να παραπονιούνται πως δεν υπάρχει θέση εργασίας αλλά ούτε και συνεργασίας με τις ελληνικές επιχειρήσεις, όπως θα συνεχίσω να βλέπω και βιοτέχνες/βιομήχανους (όχι ότι είχαμε και αρκετούς) να ακούνε μόνο ότι λέει το στόμα τους και θα βλέπουν μόνο ότι βλέπει το μάτι τους.
Οι ευθύνες είναι δυστυχώς μοιρασμένες (ακόμα και όχι εξίσου) μεταξύ του θύτη και του θύματος. Ο φυλακισμένος είναι δέσμιος του φύλακα και ο φύλακας δέσμιος του φυλακισμένου. Παραγωγοί, που δεν έχουν καταλάβει πως γίνεται το όραμα πράξη και το όραμα συνεργασία εποικοδομητική. Ίσως βέβαια δεν κατάλαβαν πως πρέπει να ψάξουν το προϊόν τους, γιατί μέσω του προηγούμενου τζίρου τους, είχαν επαναπαυθεί και πίστεψαν πως αρκετά έχουν ψαχτεί. Σχεδιαστές που λόγω της απειρίας τους, νέοι όμως κατά κανόνα και άρα δικαιούνται να την έχουν, δεν μπορούν, δεν είναι δυνατό να καταλάβουν την ευθύνη τους απέναντι στο προϊόν, τον πελάτη τους και άρα το τροφοδοτικό τους. Παραγωγοί που θα συνεχίσουν να σχεδιάζουν μόνοι τους γιατί νομίζουν ότι λαμπρά κάνουν, φοβούμενοι την ευθύνη να στοχεύσουν αυτοί στην ενδεχόμενη χορηγούμενη αποτυχία ή επιτυχία. Ερωτήσεις δίχως απαντήσεις. Παρουσιάσεις όμορφες, ανθρώπων που έκαναν μόνοι τους το όραμα τους πράξη. Greek Design 2012.
Λαμπρός ο Χούρσογλου, έμπειρος και κατασταλαγμένος πια, όπως και ο Μπάμπαλης, αν και μου φάνηκε πολύ πιο προσγειωμένος στη σκληρή πραγματικότητα. Η απόσταση από την Ελλάδα, μάλλον κάνει καλό στο ψυχολογικό μας προφίλ τελικά.
Απίθανα τα παιδιά του Πανεπιστήμιου Αιγαίου της σχολής σχεδίασης προϊόντων και συστημάτων που έδωσαν μια νότα κεφιού μετά τους έμπειρους ομιλητές που -άθελα τους- προβλημάτισαν τουλάχιστον τους έμπειρους. Είπε ο Χούρσογλου πολύ σωστά πως έχει ευθύνη ο πελάτης (βλέπε βιοτέχνης) να ερευνά και να διαλέγει το σχεδιαστή ΤΟΥ. Είναι σα να μη με διαλέξει ο δικός μου πελάτης, αλλά να περνά απ\’ έξω και να χτυπήσει το κουδούνι.
Κάθε φορά που έρχεται ένας νέος (άρα υποψήφιος) πελάτης στο γραφείο, εγώ πρέπει να αποδείξω από την αρχή την αξία μου. Δεδομένα δεν υπάρχουν, μέχρι να κλείσει η πόρτα του γραφείου. Ο πελάτης θα επιλέξει αν του κάνω όπως και εγώ θα επιλέξω αν μου κάνει. Το τελευταίο ήταν η πιο δύσκολη γνώση στα χρόνια που δουλεύω. Έχει ευθύνη ο πελάτης. Έχει ευθύνη ο σχεδιαστής. Έχει ευθύνη η σχέση. Η σχέση πολλές φορές προδίδει, για λόγους τρίτους. Στην επαγγελματική μου όμως πορεία έμαθα πως προδίδει πιο δύσκολα αν την κυνηγάς συνεχώς. Αυτό ισχύει και για τους δύο της σχέσης.
Δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι αν δεν αλλάξουμε εμείς τη σχέση με κάποιον που ενδεχομένως έρχεται ως Μεσίας, ακόμα και αν δεν είμαστε φιλικοί πως τον όρο. Μεσίες υπάρχουν. Με νέα δομή. Με νέα έννοια. Με νέους όρους, καθόλου δουλοπρεπείς. Δίνω κάτι που θελεις και ξέρω πως να σου κάνω το όραμα, πραγματικότητα στα μάτια σου μπροστά. Αν όμως εσύ δε μου πεις τι όραμα έχεις, εγώ δε μπορώ να δω με τα δικά σου μάτια. Πάει λέγοντας αυτό, θέλει έρωτα.
Παραγωγοί που έκαναν τεστ σε εκθέσεις εξωτερικού να πουλήσουν την πραμάτεια τους, και δυστυχώς κάπου στο δρόμο (ακόμα και της επιστροφής) δε θυμήθηκαν ότι δεν πήραν μαζί τους το όραμα. Το όραμα δεν είναι άρμα καταστροφικό. Είναι άρμα ελπίδας, αγάπης και συνέπειας. Ίσως η χώρα αυτή να σε κάνει να συνηθίζεις έτσι και να πιστεύεις πως πρέπει να τρέχεις μόνος σου στον πόλεμο.
Κατάλαβα από τη συζήτηση σε διάταξη γωνιακού καναπέ, και τις απόψεις που εκφράστηκαν από όλους, πως η ουσία δεν είναι το πως και το γιατί και η προσπάθεια, αλλά άλλοτε η προβολή, άλλοτε το “εγώ” και ίσως το ψυχανεμισμένο αισθητικό κομμάτι του καθενός (μαίανδροι και αν πρέπει να γίνονται, αρχιτέκτονες και αν πρέπει να σχεδιάζουν…ή γιατί πρέπει να εξαιρούνται τελικά…πφ! ας αλλάξουμε μυαλά) ατέρμονες έννοιες που ανάθεμα αν κατάλαβα τόσα χρόνια. Και όμως το πέρασα στη δουλειά μου. Η δουλειά αυτή εμπεριέχει πολλές δοκιμές. Δεν πληρώνεται με ώρες, με μερίδια. Πληρώνεται όταν βλέπεις τα μάτια του πελάτη ευτυχισμένα από αυτό που αντικρύζει ή δεν πληρώνεται αν δε δεις ευχαρίστηση. Αυτά έμαθα εγώ. Αυτά θέλω να ξέρω. Ακόμα και με λάθη, και με προσπάθεια, και με δαπάνη, έμαθα πως το αποτέλεσμα είναι εξαρτημένο από την αγάπη μου για τη δουλειά. Όχι από την αγάπη μου για τα λεφτά. Αυτό δε συμβαίνει επειδή δεν αγαπώ το χρήμα. Συμβαίνει γιατί πληρώνομαι μετά το αποτέλεσμα. Οπότε το αποτέλεσμα προηγείται. Ξέρεις τι είναι αυτό; Μια πληρωμή χωρίς απόδειξη.
Είναι μονόδρομος ο σχεδιαστής-επιχειρηματίας όπως είναι μονόδρομος (εδώ και χρόνια) ο αρχιτέκτων/μηχανικός που αφού εργαστεί σε ένα γραφείο για χρόνια, θα πάρει την απόφαση να γίνει ο ίδιος αφεντικό. Φυσικά και θα πέσει στα σκληρά στρώματα. Φυσικά και θα καταλάβει τι θα πει αφεντικό του άλλου και του εαυτού του. Είναι δεδομένο για όλους τους επιτηδευματίες. Το παθαίνουν αυτό, αλλά δεν είναι κακό. Κακό είναι να νομίζεις πως όλα μπορείς να τα κάνεις εσύ και μόνος σου. Κακό είναι να νομίζεις επίσης πως όλα τα έχεις καλώς καμωμένα. Αν πέσεις σε αυτή την παγίδα, ξέρεις τι παίρνεις; Μοναξιά. Ισχύει και για τις δύο πλευρές αυτό.
Ερχόμαστε λοιπόν να κοιτάξουμε μια νέα εικόνα της αγοράς, όπως έχει διαμορφωθεί και ακόμα αναρωτιόμαστε αν πρέπει να συνεργαστούμε; Σίγουρα στη χώρα αυτή είναι αυτό που δε μάθαμε. Την ομαδική δουλειά. Την ομαδική επιτυχία. Ας κοιτάξουμε επιτέλους οι βιοτέχνες τους σχεδιαστές μας με μια πιο καλωσυνάτη ματιά, κάτι έχουν να προσφέρουν. Ας κοιτάξουν και οι σχεδιαστές τους βιοτέχνες με ευθύνη, κάτι έχει να προσφέρει και αυτή.
Δεν υπάρχει κανείς που δικαιούται να σχεδιάζει περισσότερο από τον άλλο σε επίπεδο γνωσιακό. Υπάρχει η ιδέα και η πίστη σε αυτή. Τίποτε άλλο.
Θέλω να δω το επόμενο με πιο ουσιαστική επικοινωνία και ίσως μια αληθινή προς όλους μας προσέγγιση της αξίας που έχει η ιδέα.
Φιλιά.